Restauratie kerktoren Heikruis schiet uit de startblokken
Nu de Dorpsfeesten van Heikruis afgelopen zijn, gaan op de Plaats de langverwachte herstellingswerken aan de kerktoren van start. Die zullen ongeveer 1 jaar duren en 663.000 euro kosten. Daarvoor slaan gemeente Pepingen, kerkfabriek Heikruis en de Vlaamse overheid de handen in elkaar.
De Sint-Bernarduskerk in Heikruis dateert van 1938 en staat op het hoogste punt van Groot-Pepingen (+ 91m). Samen met het voormalige Ursulinenklooster, nu WZC Mater Dei, is het een bekend referentiepunt in de omgeving en vormt het een belangrijk onderdeel van het authentieke dorpszicht van Heikruis.
In 1933 brandde de voormalige kerk van Heikruis helemaal af. De huidige Sint-Bernarduskerk werd in 1937-1938 gebouwd. De hoge, slanke toren is opgebouwd uit een bakstenen constructie met een veelhoekige betonnen overwelving. Daarrond werd het omhulsel van natuurstenen gemetst. In 2018 bleken er stenen los te komen. Een deel van de Heikruise Plaats werd tijdelijk afgezet, later werd uit veiligheidsoverwegingen een groot net rond de toren gespannen ter bescherming tegen tegen vallende stenen.
Structurele oplossing
Nu zorgt de gemeente Pepingen samen met de kerkfabriek van Heikruis en de Vlaamse overheid voor een structurele oplossing. De kerktoren zal volledig gerestaureerd worden:
✅ Nakijken en vervanging van metselwerk over de gehele lengte van de toren. Loszittende stenen worden aangepakt.
✅ Vervanging (waar nodig) van de typische Condroz zandsteen-breukstenen en blauwe hardsteen.
✅ Nakijken en herstellen van alle voegwerk.
✅ Behandeling tegen opstijgend vocht. Aan de betonnen basisconstructie aan de binnenkant scheelt gelukkig niets, de stabiliteit van de kerktoren kwam nooit in gedrang.
✅ Duurzame herstelling van alle smeedijzeren en metalen verankeringen.
✅ Volledige aanpak van dakconstructie, binnen- en buitenschrijnwerk én de dakkapel.
✅ Behandeling, herstelling en/of vernieuwing van topbekroning, de galmborden, kroonlijsten en de eiken dakoversteek.
✅ Vernieuwing van ladder- en klimhaken, ankerpunten, elementen in lood en zink.
✅ Nieuwe duivenwering.
✅ Volledig nieuwe dakbedekking in natuurleien.
Financiering
De opdracht werd door de kerkfabriek gegund aan aannemer Van Loy & Cie. De restauratiekosten worden geraamd op 663.616 euro. De Vlaamse overheid subsidieert 251.960,25 euro. Gemeente Pepingen en kerkfabriek Heikruis financieren elk de helft van het restbedrag, zijnde 205.827,88 euro. Het bedrag is opgenomen in de meerjarenplanning van gemeente Pepingen, waar jaarlijks voorzien wordt in de wettelijke investeringssubsidies voor de Pepingse kerkfabrieken. In totaal wordt er € 962.631,62 aan investeringssubsidies toegekend.”
Veiligheid
Burgemeester Eddy Timmermans: “Er was een duurzame oplossing nodig: in eerste instantie willen we de veiligheid garanderen in en rond deze openbare plaats, zeker ook in de buurt van de kleuterschool, de zaal, parkeerplaatsen, enz. Er is met de kerkfabriek van Heikruis een haalbare financiering uitgewerkt waardoor de kerktoren grondig aangepakt kan worden. In tweede instantie is het duidelijk dat het gebouw haar sociale functie blijft behouden. Tijdens de Dorpsfeesten van Heikruis was de kerk nog een ideale uitvalsbasis bij wisselvallig weer. Dat gaf ook een zeker cachet, de kerk levert een uniek kader voor activiteiten.”
Erfgoed koesteren
Schepen Rudi Seghers, bevoegd voor erfgoed: “Dit is een belangrijk en herkenbaar deel van de dorpskern van Heikruis en op die manier een deel van ons Pepingse erfgoed. Ook daarom willen we de kerktoren in ere herstellen. Onze gemeente is gezegend met enkele erfgoedpareltjes en die koesteren we. In Bellingen ronden we later dit jaar de 3de en de laatste fase af van de Abdijkerk, na een restauratieproces van meer dan 10 jaar. We staan voor de herstelling van de OLV Terlindenkapel in Heikruis en het Graf d’Herbais in Pepingen. De authentieke graven rond de kerk in Beert en Heikruis worden stuk voor stuk gerestaureerd, de kerkhoven zelf worden ingegroend.”
Kerkenbeleidsplan
“Pepingen heeft sinds 2017 een kerkenbeleidsplan dat moet vernieuwd worden tegen ten laatste 2025. We treffen nu de voorbereidingen voor een werkgroep die moet nadenken over de toekomst van onze Pepingse kerken. Een herbestemming is een moeilijk proces maar is geen taboe als het gaat over nieuwe, maatschappelijk nuttige functies voor het gebouw. Daar is zeker ruimte voor in Heikruis en bij uitbreiding in Pepingen.”